Fundament to element konstrukcyjny położony najniżej w budynku. Jego zadaniem jest przenoszenie obciążeń z budynku na grunt. Pod fundamentem grunt rzadko jest jednorodną warstwą. Zwykle występują różne rodzaje gruntów o odmiennych właściwościach nośnych. Aby zapobiec nierównomiernemu osiadaniu budynku wykonuje się fundamenty.
W celu bezpiecznego posadowienia budynku należy poznać rodzaj gruntu znajdującego się w miejscu fundamentów. Wyróżnia się następujące rodzaje gruntów ze względu na ich pochodzenie:
- Naturalne, powstałe w wyniku procesów geologicznych, grunty te dzielą się na rodzime i nasypowe.
- Antropogeniczne (nasypowe), powstałe w wyniku działalności człowiek.
Najlepszymi z gruntów pod budowę domu uznaje się grunty naturalne rodzime. Oprócz określania rodzaju gruntu należy także określić takie cechy jak:
- Nośność gruntu, jest to obciążenie graniczne które może przyjąć grunt bez żadnych odkształceń.
- Poziom wód gruntowych, należy określić poziom wód gruntowych po to by później móc odpowiednio zabezpieczyć fundamenty przed wilgocią czy zalaniem.
- Przemarzanie gruntu, należy określić warstwę przemarzania gruntu, która powoduje zamarzanie wody w gruncie w wyniku czego występuje wysadzanie fundamentów.
- Kierunek przepływu wody gruntowej, ma to na celu uniknięcie wypłukiwania i kontaktu budynku z związkami chemicznymi znajdującymi się w gruncie.
Aby dobrze określić powyższe cechy gruntu, a co za tym idzie dobrać odpowiedni rodzaj fundamentów budynku, wykonuje się badania geotechniczne.
Podstawowe badania geotechniczne pozwalają na:
- Określenie gruntów na głębokość posadowienia,
- Określenie profilu gruntu na głębokość od 2 do 3 m poniżej posadowienia,
- Ustalenie poziomu wód gruntowych.
Badania te przeprowadza się poprzez:
- Sprawdzenie dokumentów archiwalnych związanych z danym terenach,
- Odwiertach mało średnicowych, wykonywanych w celu uzyskania próbek ziemi,
- Obserwacji wód gruntowych w kilku punktach (zrobienie wykopów i obserwacja poziomu wód gruntowych.
W przypadku bardziej zaawansowanych badaniach określa się precyzyjniej i dokładniej rodzaje gruntów i poziomy wód gruntowych przeprowadzając szereg badań zarówno samego gruntu jak i otoczenia (rodzaj roślin rosnących wokół badanego terenu czy badanie stanu sąsiadujących budynków).
Po określeniu gruntu i jego nośności można dobrać odpowiedni rodzaj fundamentów.
Fundamenty dzieli się, ze względu na głębokość posadowienia na:
- Fundamenty głębokie, osadzone poniżej 4 m posadowienia. Stosowane w przypadku, gdy grunty nośne znajdują się w niższych warstwach gruntu. Ich zadaniem jest przenoszenie wszystkich obciążeń budynku na te warstwy.
Wyróżniamy tu:
- fundamenty bezpośrednie- polegają na wykonaniu głębokich wykopów (powyżej 4m)
- fundamenty pośrednie- są to pale, studnie kasetonowe, słupy itp.
- Fundamenty płytkie, fundamenty znajdują się na warstwie nośnej gruntu. Są osadzone na niewielkich głębokościach (do 4 m) i wykonane w otwartych wykopach. Wyróżniamy tu fundamenty bezpośrednie np. płyty czy ławy.
Fundamenty płytkie
Ze względu na koszt wykonania najpopularniejsze są fundamenty płytkie. Fundamenty te dzieli się ze względu na kształt na:
· ławy fundamentowe,
· fundamenty płytowe i skrzyniowe,
· stopy fundamentowe,
· fundamenty rusztowe,
· ławy fundamentowe.
Ławy fundamentowe
Wykonane są po obrysie ścian budynku i osadzone są na gruncie. Osadzone są pod ścianami lub słupami o gęstym rozstawie. Fundamenty mogą być wykonane jako kamienne, betonowe, ceglane lub żelbetowe. Podczas projektowania ław fundamentowych zakłada się model współpracy, w którym ława ma być elementem nieodkształcalnym a grunt pracuje pod wpływem obciążenia.
Ławy fundamentowe ceglane i kamienne stosowane są w budynkach do 3-4 kondygnacji które są nieobciążone dynamicznie lub w budynkach tymczasowych. Stosowane są na jednorodnym gruncie nośnym i usytuowane muszą być powyżej poziomu wody gruntowej. Ich kształt w przekroju poprzeczny składa się ze schodkowych warstw cegieł lub kamienia zwężających się ku górze. Ławy te obecnie wykonuje się bardzo rzadko.
Ławy fundamentowe betonowe stosowane są w budynkach, gdy wymagana jest dużo większa szerokość ławy niż w ceglanych. Powyżej czterokrotnej wartości odsadzek( odsadzka to odległość między ścianą fundamentową a krawędzią ławy), lub w przypadku gdy lustro wód gruntowych znajduje się na wysokości fundamentu. Maksymalna wysokość ław to 0.6 m. Betonowe ławy fundamentowe są podatne na pękanie, dlatego też coraz częściej stosuje się ławy fundamentowe żelbetowe.
Żelbet jest to konstrukcja składająca się z betonu i dodatkowo wzmocniony jest zbrojeni. Skład się ono z prętów głównych, zwykle 4 prętów o średnicy fi 12 do fi 20 mm i prętów pomocniczych takich jak strzemiona zbrojeniowe o średnicy 6-8 mm. Strzemiona ułożone są w odległościach od 20 do 50 cm od siebie. Pręty główne i strzemiona zbrojeniowe połączone są ze sobą drutem wiązałkowym twarzą belkę zbrojeniową. W przypadku ław o dużej szerokości, dodatkowo w dolnej części ławy układa się siatkę zbrojeniową. Zbrojenie wykonuje się w celu poprawy wytrzymałości na rozciąganie konstrukcji.
W niektórych przypadkach zbrojenie należy wzmocnić dodatkowymi prętami głównymi, a także zwiększyć rozstaw strzemion budowlanych, stosuje się to gdy:
- występuje duża ilość otworów drzwiowych i bramowych,
- występuje odcinkowa niejednorodność gruntu,
- występuje nierównomierne obciążenie budynku.
Zarówno ławy betonowe jak i żelbetowe mogą mieć kształt w przekroju poprzecznym:
- prostokątny,
- trapezowy (piramidalny),
- schodkowy.
Fundamenty płytowe i skrzyniowe
Fundamenty płytowe wykonuje się w przypadku gruntu o słabej nośności. Wykonuje się je na całym obszarze budynku, przez co stanowią jego pełną podstawę. Zapewnia to równomierne osiadanie budynku, nawet w przypadku gruntu o różnych właściwościach nośnych. Płyty fundamentowe projektowane są w taki sposób, aby wypadkowa sił działających na płytę przebiegała przez jej środek ciężkości. Dodatkowo podczas tworzenia płyty należy wykonać odsadzki, czyli powierzchnie płyty wystającą poza obrys budynku. Płyty fundamentowe mogą być obciążona w sposób:
- liniowy ciągły- obciążenia z budynku przenoszone są poprzez ściany,
- punktowy- obciążenia z budynku przenoszone są poprzez słupy,
- równomierny- obciążenia przenoszone są poprzez całą górną powierzchnie płyty .
Zbrojenie płyt fundamentowych wykonuje się podobnie jak w płytach stropowych. Wykonuje się je jako siatki zbrojeniowe, gdzie pręty główne mogą być ułożone jednokierunkowo lub dwukierunkowo.
Skrzynie fundamentowe
Są to fundamenty składające się z dwóch płyt fundamentowych (górnej i dolnej) które połączone są ze sobą ścianami monolitycznymi. Ściany znajdują się na zewnętrznym obrysie płyt- tworząc w ten sposób skrzynie, mogą także być wewnątrz skrzyni. Przestrzeń skrzyni fundamentowej wykorzystuje się na pomieszczenia piwniczne. Fundamenty skrzyniowe stosowane są w budynkach wysokich i wieżowcach, spowodowane jest to bardzo dużą sztywnością fundamentów skrzyniowych.
Stopy fundamentowe
W konstrukcjach szkieletowych stosuje się stopy fundamentowe. Na stopach fundamentowych posadowione są słupy konstrukcyjne. Słupy mogą być postawiane na pojedynczych stopa niezależnych od siebie, lub grupowo- wiele słupów posadowionych na jednej stopie fundamentowej.
Stopy fundamentowe podobnie jak ławy wykonywane są jako: kamienne, ceglane, betonowe, żelbetowe.
Stopy murowane kamienne i ceglane stosowane były w budynkach do 2 kondygnacji pod słupy i filary obciążone osiowo, które nie przenoszą obciążeń dynamicznych lub w budynkach tymczasowych. Stopy murowane są na zaprawie cementowej lub cementowo-wapiennej.
Stopy betonowe, wykonywane są na gruncie o dobrej nośności w budynkach do 2 kondygnacji. Stopy te stosowane są pod słupy obciążone osiowo, Wykonywane są w kształcie symetrycznym: piramidalnym (trapezowym), schodkowym czy prostopadłościanu. Najpopularniejszym kształtem jest kształt piramidalny.
Stopy betonowe mogą być dodatkowo wzmocnione zbrojeniem (stopy żelbetowe). W ten sposób zwiększa się ich wytrzymałość, przez co mogą być stosowane w konstrukcjach słupowych o większych obciążeniach pionowych, mimośrodowych oraz dynamicznych. Dodatkowo jako jedyne z powyższych mogą być stosowane w przypadku gdy lustro wód gruntowych znajduje się powyżej posadowienia stopy.
Kształt stóp żelbetowych jest podbny jak stóp betonwych, z tą różnicą że stopy żelbetowe mogą mieć kształty niesymetryczne- są one stosowane w konstrukcjach obciążonych mimośrodowo. Zbrojenie stóp fundamentowych przeważnie składa się z siatek zbrojeniowych, dodatkowo pionowo wypuszczane są belki zbrojeniowe, których zadaniem jest wzmocnienie połączenia słupów ze stopami. Beton stosowany na stopy to minimum beton klasy C12/15 (B15). Tak jak w przypadku stóp betonowych najpopularniejsze są stopy piramidalne (trapezowe).
Fundamenty rusztowe
Są to fundamenty powstałe z połączenia dwóch rodzajów fundamentów, składają się z ław fundamentowych tworzących węzły połączone ze słupami fundamentowymi. Fundamenty rusztowe wykonuje się w przypadku gruntów o słabej nośności oraz gdy posadowienie składa się z różnych rodzajów gruntów( o różnej nośności i różnym stopniu osiadania), gdzie same ławy nie wystarczają do bezpiecznego przeniesienia obciążeń z budynku na grunt.
Fundamenty głębokie
Ich wykonanie jest dużo droższe niż w przypadku fundamentów płytkich, dlatego musi istnieć ekonomiczne wytłumaczenie ich zastosowania. W budownictwie jednorodzinnym stosowane bardzo rzadko.
Obciążenia budynku przekazywane są na niższe warstwy gruntu za pomocą pali lub studni fundamentowych, w wodzie stosowane są specjalne kasetony pełniące funkcję fundamentów.
Pale fundamentowe
Pale fundamentowe wykonane z betonu, żelbetu lub stali. Ich długość dochodzi nawet do kilkudziesięciu metrów, ustawione są w rzędach. Pale fundamentowe dzielą się na kilka rodzajów zależnych od sposobu przenoszenia obciążeń. Wyróżniamy pale:
- normalne, których możliwości nośne zależne są od grunt zarówno na dnie posadowienia pali jak i na grunt stykający się z ich powierzchniami bocznymi pod wpływem oporu tarcia
- stojące, których możliwości nośne zależą tylko i wyłącznie od powierzchni posadowienia pala,
- zawieszone, których możliwości nośne zależą tylko i wyłącznie od oporów tarcia powierzchni bocznych pali z gruntem.
Pale montowane są poprzez ich wbijanie, wciskani lub wkręcanie.
Studnie fundamentowe
Studnie fundamentowe wykonuje się w przypadku gdy liczba pali do zapewnienia prawidłowej nośności budynku okaże się zbyt duża, przez co pale zajmują za dużo powierzchni lub są zbyt kosztowne.
Studnie wykonuje się poprzez wybranie gruntu o słabej nośności. Ziemia ta jest wybierana do momentu natrafienia na grunt nośny. Maksymalna głębokość studni fundamentowych to 8 do 10m . Po wybraniu ziemi studnia zalewana jest betonem( np. z dodatkami gruzu). Studnie mogą mieć kształt kołowy czy kwadratowy, o wymiarach umożliwiających pracę ludzi w studni.
Fundamenty kasetonowe
Kasetony stosowane są najczęściej w wodzie np. jako fundamenty słupów mostów. Kaseton są to skrzynie bez dna które na dolnych krawędziach posiadają noże umożliwiające zagłębianie się kasetonu w gruncie. W górnej części kasetonu istnieje otwór, umożliwiający wchodzenie do środka kasetonu ludziom i pracę w nim. Praca ta polega na wybraniu gruntu na odpowiednią głębokość a następnie zalaniu kasetonu wodą.
Roboty ziemne
Roboty ziemne to początkowe roboty, jakie wykonuje się podczas budowy obiektu. Wykonuje się je w celu przygotowania powierzchni pod fundamenty. Wyróżniamy takie roboty ziemne jak: zdjęcie humusu czy przygotowanie wykopów pod fundamenty.
Zdjęcie humusu
Pierwszym z etapów robót ziemnych jest zdjęcie warstwy humusu. Humus jest to wierzchnia warstwa gruntu, która powstała z rozkładu resztek organicznych takich jak: obumarłe rośliny, będące w różnym stopniu rozkładu. Warstwa humusu występuje do głębokości około 30 cm i jest to warstwa którą należy usunąć ponieważ zawiera ona zarodki grzybów czy korzenie roślin, które ułatwiają rozwój grzybów pleśniowych. Należy zdjąć warstwę od 30 cm do 50 cm, w zależności od tego jak głęboka jest warstwa humusu. Warstwa ta różni się w sposób zdecydowany od warstw rodzimej gruntu.
Humus zawiera duże pokłady mikroelementów, co czyni go urodzajną warstwą dla roślin, dlatego warto zdjętą tą warstwę i przechowywać w wyznaczonym wcześniej miejscu. Warstwę humusu przechowywać tak, by nie została ona zmieszana z innym rodzajem ziemi, czy nie przeszkadzała podczas pracy budowy. Po zakończeniu budowy humus może posłużyć jako grunt pod stworzenie ogrodu czy trawnika.
Przygotowanie wykopów pod fundament
Położenie budynku wyznaczone jest przez projektanta na mapkach terenu. Po czym należy wyznaczyć te położenie na działce. Prace tę należy powierzyć specjaliście, czyli geodecie. Jego zadanie, polega na wbiciu (przygotowanych przez Nas wcześniej) palików. Geodeta wbija paliki w charakterystycznych miejscach budynku, takich jak: narożniki czy osie ławy. Następnie należy wyznaczyć umiejscowienie ław fundamentowych. Wykonuje się je na podstawie wyznaczonych osi ław. Wyznaczając szerokości ław, które są podane w projekcie. Jeśli planowane jest wykonanie fundamentów w deskowaniu należy do szerokość ławy doliczyć grubość desek.
Paliki wbite przez geodetę nie mogą być zachowane podczas robót ziemnych, dlatego też po wyznaczeniu punktów charakterystycznych budynku należy wykonać ławy drutowe. Ławy drutowe są to paliki wbite do równolegle zarysu budynku, lecz znajdujące się poza obrysem budynku. Ławy te składają się z wspomnianych wcześniej palików, do których poziomo przybija się desek, do przeciwległych sobie desek wbijany jest drut, który ma za zadanie wyznaczyć zarys budynku. Wyznaczony zarys budynku za pomocą ław drucianych umożliwia bezproblemowe prace ziemne dokładnie w wyznaczonym miejscu.
Po wyznaczeniu zarysu budynku można rozpocząć prace ziemne. Prace te polegają na wykonaniu wykopów które tworzone są w celu posadowienia budynku, wykonania podziemi budynku.
Wykopy dzielą się ze względu na:
- Szerokość wykopu:
- Szerokoprzestrzenne, są to wykopy których długość i szerokość znacznie przewyższa ich głębokość (szerokość powyżej 1,5 m). Wykopy te stosuje się przy gruntach miałkich lub w przypadku wykonania piwnic. Dno wykopu powinno być posadowione poniżej poziomu przemarzania gruntu, który wynosi 0,8 do 1,4 m w zależności od strefy w której znajduje się działka. Ściany takiego wykopu powinny być pochylne pod kątem 35 do 40 stopni.
- Wąskoprzestrzenne, są to wykopy których szerokość wynosi poniżej 1,5 m. Wykopy te są najczęściej tworzone pod ławy fundamentowe. Są one kopane na głębokość ław i ścian fundamentowych. Często w tych wykopach wykonuje się deskowanie.
- Głębokość wykopu:
- Płytkie, wykopu o głębokości mniejszej niż 1m,
- Głębokie, wykopy o głębokości powyżej 3 m, posiadające pionowe ściany- zabezpieczone przed zasypaniem specjalną obudową.
- Czas trwania wykopu:
- Tymczasowe, o przewidywanym czasie użytkowania wykopu poniżej 1 roku,
- Trwałe, o przewidywanym czasie użytkowania powyżej 1 roku.
W zależności od głębokości wykopu i od rodzaju gruntu wykonuje się: wykopy bez zabezpieczenia i w obudowie, czyli wykopy w których ściany boczne są zabezpieczone przed osuwaniem.
Wykopy bez zabezpieczenia, wykonywane są z odpowiednim pochyleniem, w taki sposób by zapewnić ich stateczność przez okres pracy. Pochylenie wykopu dobierane jest ze względu na czas pracy w wykopie, obciążenia działające na wykop czy rodzaj gruntu.
Pochylenie gruntu obliczane jest w przypadku gdy:
- roboty wykonywane są w gruntach o dużym nawodnieniu,
- roboty wykonywane są w iłach skłonnych do pęcznienia,
- roboty wykonywane są na terenach osuwiskowych,
- głębokość wykopu wynosi powyżej 4 m,
- skarpa obciążona jest w pasie o szerokości równej lub większej od głębokości wykopu.
Po obliczeniu przez konstruktora pochylenia wykopu, dane te umieszczone są w dokumentacji projektu. Jeśli taka informacja nie została zamieszczona w projekcie, należy przestrzegać, następujących pochyleń skarpy:
Dla wykopów tymczasowych do 4 metrów głębokości:
- dla gruntów spoistych- 1:0,5,
- dla skał spękanych rumosz, zwietrzelinowych- 1:1,
- dla gruntów żwirowych, pospółek gliniastych, Piastów gliniastych, pyłów- 1:1,25,
- dla gruntów niespoistych- 1:1,5.
W przypadku niezabezpieczonych ścianach pionowych wykopu, ich głębokość nie powinna przekraczać 1 m. W przypadku ścian pionowych o niewielkiej szerokości i dużej głębokość, na przykład wykopy kanalizacyjne czy wodociągowe stosuje się tzw. obudów górniczych lub stalowych.
Dla wykopów stałych pochylenie ścian wynosi:
- dla głębokości 2 m, pochylenie wynosi 1:1,5;
- dla głębokości 2-4 m, pochylenie wynosi 1:1,75;
- dla głębokości 4-6 m, pochylenie wynosi 1:2;
Do zabezpieczenia wykopów szerokoprzestrzennych o ścianach pionowych stosowane są obudowy. Wyróżnia się następujące obudowy: obudowy o ścianach szczelnych, o ścianach szczelinowych, obudowy berlińskie, palościany, o ścianach gwoździowanych, o ścianach kolumnowych czy obudowy o technologii mieszanej.
Obudowy o ścianach szczelnych
Ściany te stosuje się w przypadku wykopów tymczasowych w gruntach o dużym nawodnieniu zawłaszcza w gruntach piaszczystych. Ściany te składają się z grodzic (brusów)-są to kształtowniki walcowane o różnych przekrojach poprzecznych. Wyróżnia się dwa typy przekrojów: grodzice stalowe typu „Z” oraz grodzice typu „U”. Grodzice zagłębiane są poprzez: wbijanie, wibrowanie i wciskanie. Najpopularniejszą a zarazem najefektywniejszą metodą zagłębiania jest wibrowanie grodzic, dla gruntów zwartych gliniastych, żwirowych czy piaszczystych zagęszczonych lepszą metodą jest wbijanie brusów.
Obudowy o ścianach szczelinowych
Są najczęściej stosowanymi zabezpieczeniami wykopów głębokich. Ich zaletą jest sztywność oraz możliwość wykorzystania ich jako ściany podziemne lub fundamenty budynku. Ściany te mają szerokość 60, 80 i 100 cm i stosowane są najczęściej do zabezpieczania wykopów o głębokości 12-18 m, maksymalna głębokość wynosi około 30 metrów.
Obudowy berlińskie
Jest to obudowa stosowana w wykopach tymczasowych. Jest ona konstrukcją stosunkowo wiotką dlatego też samodzielnie stosowana jest do głębokości 4 m, w przypadku głębszych wykopów obudowy berlińskie powinny być dodatkowo wzmocnione rozporami lub kotwami. Obudowa berlińska składa się ze stalowych słupów (na przykład dwuteowników) oraz z poziomymi elementami tworzącymi opinkę (ścianę). Do stworzenia opinki stosuje się najczęściej deski lub kantówki.
Palościany
Palościany wykonuje się z pali wierconych, które są rozmieszczone w odpowiednich odległościach a między nimi stosuje się wypełnienie betonowe (torkretem- betonem natryskowym). Zarówno rozmieszczenie pali jak i rodzaj wypełnienia betonowego zależą od warunków gruntowych (rodzaju gruntu i nawodnienia gruntu) oraz od głębokości wykopu. Zastosowanie palisad umożliwia dostosowanie budowy do kształtu wykopu i pozwala zmniejszyć dylatacje między tworzonym budynkiem a już istniejącymi.
Obudowy o ścianach gwoździkowanych
Ściany gwoździowane składają się ze zbrojenia, gwoździ gruntowych- zwanych inaczej kotwami .Gwoździe gruntowe wbijane są wraz z odsłanianiem skarp wykopu, kotwy mają długość od 4 do 8 m, i wbijane są w kierunku z góry ku dołowi, poziomo lub z pochyleniem do 45 stopni. Gwoździowanie nie może być stosowane w przypadku, gdy w pobliżu uzbrojonego gruntu czy istniejących zabudowań.
Zaleca się by wykopy wykonywane były w jak największym stopniu w sposób przy użyci sprzętu zmechanizowanego. Metoda wykonania wykopu powinna być dostosowana do rodzaju wykopu, jego głębokości i rozmiarów czy rodzaju gruntu. Wykopy mogą być wykonane w następujący sposób:
- czołowy na pełną głębokość,
- warstwowy (z półkami i odkładkami),
- boczny,
- wykonania wykopu na zboczu.
Fundamenty
- Po wykonaniu wykopów następnym krokiem są fundamenty. Fundamenty stosowane są najczęściej jako konstrukcje żelbetowe. Konstrukcja żelbetowa umożliwia równomierne osiadanie budynku, co przeciwdziała pękaniu ścian oraz innych konstrukcji budynku. Konstrukcje żelbetowe składają się z betonu oraz stali.
Stal w konstrukcji żelbetowej ma zadanie zwiększyć wytrzymałości na rozciąganie i ściskanie konstrukcji żelbetowych. Konstrukcje stalowe składają się z
- prętów głównych, które przenoszą obciążenia konstrukcyjnd budynku,
- prętów montażowych, które utrzymują pręty głównych podczas montażu konstrukcji,
- elementów pomocniczych zbrojenia, takie jak:
- strzemiona zbrojeniowe, ich zadaniem jest tworzenie belek zbrojeniowych poprzez utrzymywanie w odpowiedniej pozycji prętów głównych,
- innych elementów pomocniczych, jak na przykład dystanse zbrojeniowe których zadaniem jest tworzenie odpowiedniej otuliny dla konstrukcji stalowej,
- drut do wiązania ze sobą prętów.
Zbrojenie może być dostarczone na budowę jako gotowe lub wykonywane w odpowiednio wyznaczonym miejscu na budowie. Następnie montowane jest ono w wykopie. Należy zwrócić szczególną uwagę na to by zbrojenie nie leżało na ziemi, a miało odpowiednią odległość od podłoża, co zapewnia dobre warunki współpracy stali i betonu.
Beton na fundamenty może być dostarczany na budowę z betoniarni lub mieszany w betoniarce. Zaleca się stosowanie betonu z betoniarni ponieważ posiada on odpowiednią konsystencję dla klasy betonu przewidzianej w projekcie, ma on jednorodną konsystencję oraz czas zalewania betonu z gruchy jest dużo krótszy niż w przypadku zalewania betonu z betoniarki.
Beton jest to mieszanina cementu, wody oraz kruszywa (dodatkowo dodaje się wypełniacze). Jakość betonu uwarunkowana jest klasą betonu. Klasa betonu uwarunkowana jest wskaźnikiem woda-spoiwo i procentowym udziałem cementu. Im więcej spoiwa a mniej wody tym beton cechuje się większą wytrzymałością.
Klasa betonu charakteryzowany jest za pomocą wytrzymałości na ściskanie. Badania wytrzymałościowe przeprowadza się na próbkach o kształcie walcowym lub sześciennym. Klasa betonu oznaczana jest literą C i dwiema oddzielnymi liczbami np. C20/25. Starsze oznaczenie zawierało literę B z jedną liczbą np. B25 (jest to odpowiednik C20/25). Beton C20/25 ma wytrzymałość na ściskanie równą: dla próbki sześciennej: 25 MPa, dla próbki walcowej: 20 MPa.
Wyróżnia się klasy dla betonu ciężkiego i zwykłego, oznaczenia od C8/10 do C110/115.Oraz klasy dla betonu lekkiego: od LC8/9 do LC80/88. Najczęściej stosowanymi klasami betonu są C8/10, C12/15, C16/20, C20/25 oraz C25/30.
Na fundament, beton dobiera się na podstawie wyliczeń konstrukcyjnych.
Przykładem konstrukcji fundamentu to:
- na dnie wykopu można zastosować chudziak- czyli beton o niższej klasie jak na przykład C8/10,
- beton o klasie C16/20 lub C20/25,
- zbrojenie, składające się z prętów głównych fi 12 mm, strzemion fi 6mm oraz tzw L-ek które łączą ze sobą belki zbrojeniowe w narożach.
Po wylaniu fundamentów należy zadbać o ich odpowiednią pielęgnację, tak by zapewnić odpowiednie warunki do osiągnięcia odpowiedniej twardości żelbetu. Po osiągnięciu pełnej wytrzymałości można przejść do następnego etapu robót budowlanych.
